Σημαντικά επιχειρήματα στις ελληνικές κυβερνήσεις για επαναδιαπραγμάτευση των σκληρών πολιτικών λιτότητας, προσφέρουν οι εκθέσεις του ΔΝΤ για τη χώρα μας, καθώς υπάρχει ξεκάθαρη παραδοχή λαθών ως προς την διαχείριση της κρίσης.
Το ΔΝΤ παραδέχεται λάθη στη διαχείριση του ελληνικού προγράμματος και κάνει αυτοκριτική σε "ατυχείς χειρισμούς", ομολογώντας ότι υποτίμησε κατά πολύ τις επιπτώσεις που θα είχαν οι συνταγές του στην ελληνική οικονομία.
ΤΟ ΔΝΤ αναγνωρίζει την πρόοδο της Ελλάδας, ζητά περαιτέρω μεταρρυθμίσεις, προειδοποιεί για κινδύνους, με έμφαση στο δημόσιο χρέος
Η έκθεση αξιολόγησης περιλαμβάνει την αποτίμηση του πρώτου προγράμματος από το 2010 ως το 2012, στην οποία υπάρχει παραδοχή για λανθασμένες εκτιμήσεις από μέρους του Ταμείου που συνέτειναν σε βαθύτερη του αναμενόμενου ύφεση, καθώς και σε μεγάλη αύξηση της ανεργίας.
Το ΔΝΤ επιρρίπτει ευθύνες στους Ευρωπαίους εταίρους για καθυστερήσεις που έγιναν όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο κυβερνήσεων. Ο στόχος ήταν να περιοριστούν οι απώλειες για την ευρωζώνη και να εξασφαλιστούν άλλα μέλη της.
Όπως επισημαίνεται, ο εκτελεστικός πυρήνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε την τάση να διαμορφώνει πολιτικές με βάση τη συναίνεση και έτυχε περιορισμένης επιτυχίας στην εφαρμογή των όρων του προγράμματος και δεν είχε καμία εμπειρία στη διαχείριση κρίσης.
Επίσης, γίνεται κριτική για τους χειρισμούς του ΔΝΤ και το Ταμείο παραδέχεται ότι η δική του πρόγνωση για τη μελλοντική εξέλιξη του χρέους ήταν λανθασμένη σε "σημαντικό βαθμό", όπως και η ανάλυσή του για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Και όπως αποδείχθηκε -τονίζεται χαρακτηριστικά-, δεν υπήρξαν ήπια αποτελέσματα σε σχέση με τα πραγματικά αποτελέσματα της κρίσης, ενώ σημειώνεται ότι "αν και μία έγκαιρη αναπροσαρμογή των στόχων θα είχε μετριάσει την ύφεση, σε μια τέτοια περίπτωση το πρόγραμμα θα απαιτούσε πρόσθετη χρηματοδότηση και εκείνη την στιγμή, το ΔΝΤ και οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης δεν ήταν προετοιμασμένες να δανείσουν περισσότερα από 110 δισεκατομμύρια για τη διάσωση της Ελλάδας.
Ακολούθως, καταγράφεται η εκτίμηση ότι τα στελέχη του ΔΝΤ προβληματίστηκαν κατά πόσο θα έπρεπε να εγκρίνουν το πρόγραμμα βοήθειας προς την Ελλάδα το 2010, γιατί δεν εξασφαλιζόταν η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
Το ΔΝΤ αναφέρει ότι η Ελλάδα βίωσε μια από τις βαθύτερες υφέσεις στην παγκόσμια ιστορία. Ως αντιπροσωπευτικά δείγματα της κρίσης, αναφέρεται ότι από το 2008 μέχρι το 2012 το ΑΕΠ συρρικνώθηκε σε ποσοστό 22%, η ανεργία αυξήθηκε στο 27% και η ανεργία των νέων ξεπερνά πλέον το 60%.
Νέα μέτρα μέχρι το 2017, αν δεν επιτευχθούν οι στόχοι
Σύμφωνα με τις εκθέσεις του ΔΝΤ (385 σελίδες), σημαντική πρόοδο πέτυχε η Ελλάδα στη δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά χρειάζονται περαιτέρω μεταρρυθμίσεις για αποκατάσταση της ανάπτυξης και μείωση της ανεργίας.
Μεταξύ άλλων, το ΔΝΤ επαινεί την χώρα μας για τα όσα επιτεύχθηκαν, μέσα στα πλαίσια της δανειακής συμφωνίας, ζητά "συνέπεια" στην πλήρη εφαρμογή των συμφωνηθέντων, εκφράζει την αντίθεσή του σε μείωση φόρων στην παρούσα φάση και επαναλαμβάνει ότι η όποια χαλάρωση για μέτρα θα πρέπει να περιμένει την επιβεβαίωση της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι σε περίπτωση που δεν υλοποιηθούν τα συμφωνηθέντα, θα υπάρξουν και άλλα μέτρα μέχρι το 2017, ενώ υπογραμμίζεται ότι η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση θα επανεξετασθεί στην πορεία αξιολόγησης του προγράμματος και σύμφωνα με τα δημοσιονομικά περιθώρια.
Ως κυριότερες αδυναμίες-προβλήματα παρουσιάζονται στους τομείς του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, της δημόσιας υπηρεσίας, των αποκρατικοποιήσεων και των κλειστών επαγγελμάτων, συμπληρώνοντας ότι αν δεν προχωρήσουν οι αλλαγές σ' αυτούς τους τομείς, ίσως να επέλθει σημαντικό δημοσιονομικό κενό το 2014 και μετά. Για τη φοροδιαφυγή και για τη μη πραγματοποίηση απολύσεων στο δημόσιο, το ΔΝΤ ασκεί κριτική στις ελληνικές αρχές.
Επίσης, προτείνει την άμεση επανα-ιδιωτικοποίηση των τραπεζών, καταγράφοντας αρκετούς κινδύνους από την πιθανότητα "διαρκούς πιστωτικής ασφυξίας" και σημειώνοντας την ανάγκη να υπάρχει "πολιτική σταθερότητα" για την εφαρμογή του προγράμματος.
Οι εκθέσεις περιέχουν και προτροπές προς τους εταίρους του Ταμείου στην Ευρώπη, ώστε να υλοποιήσουν τη δέσμευσή τους για μείωση του ελληνικού χρέους. Για το χρέος της Ελλάδας εκφράζονται ανησυχίες και θεωρείται ως "καθοριστικός παράγοντας" η δέσμευση των Ευρωπαίων να δώσουν -αν απαιτηθεί- πρόσθετη ανακούφιση του χρέους.
Επίσης, αναφέρεται ότι το ελληνικό χρέος παραμένει "πολύ υψηλό" και προτείνεται "εμπροσθοβαρής προσέγγιση" εάν η Ελλάδα συνεχίσει να εφαρμόζει το πρόγραμμα χωρίς να ανακτά σε ικανοποιητικό επίπεδο την εμπιστοσύνη των αγορών, εξαιτίας του χρέους.
Δανεικά και αγύριστα;
Στην έκθεση περιλαμβάνονται και εκτιμήσεις αν η Ελλάδα θα μπορέσει να επιστρέψει τα χρήματα που λαμβάνει από το ΔΝΤ.
Οι δυο παράγοντες που θα καθορίσουν την έκβαση αυτής της προοπτικής είναι η "συνδρομή της Ευρώπης" και η "συμμόρφωση της Ελλάδας".
Όπως σημειώνεται, εξακολουθεί να ισχύει το ενδεχόμενο ότι αν το πρόγραμμα εκτροχιαστεί σε μεγάλο βαθμό και τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης σταματήσουν να στηρίζουν την Ελλάδα, τότε η δυνατότητα αποπληρωμής του Ταμείου θα ήταν ενδεχομένως ανεπαρκής.
Οι κίνδυνοι για το άμεσο μέλλον
Τέλος, όσον αφορά τις προοπτικές που διαγράφονται στην ελληνική οικονομία, μεταξύ άλλων, προβάλλεται η θέση ότι το ελληνικό πρόγραμμα συνεχίζει να υπόκειται σε "σοβαρούς κινδύνους" αρνητικών εξελίξεων. Συγκεκριμενοποιώντας τους κινδύνους, καταγράφονται: το ενδεχόμενο η αναμενόμενη ανάκαμψη να υπονομευθεί από την αποδυνάμωση της εμπιστοσύνης, των επενδύσεων και της παραγωγικότητας, όπως και το αρνητικό εξωτερικό περιβάλλον.
Στους κινδύνους περιλαμβάνονται η πιθανότητα πολιτικής αστάθειας, υπό το φως της πολύ υψηλής ανεργίας και της κοινωνικής δυσχέρειας, όπως υπογραμμίζεται, ενώ τονίζεται ξανά ότι το "υψηλό χρέος" της Ελλάδας εξακολουθεί να αποτελεί μόνιμη απειλή και οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητά του μπορούν να πιέσουν σημαντικά το επενδυτικό κλίμα και την ανάκαμψη της χώρας.
Το ΔΝΤ εκτιμά ότι κατά τη φετινή χρονιά θα υπάρξει ύφεση 4,2%. Επιστροφή στην ανάπτυξη θα υπάρξει το 2014 της τάξης του 0,6% και πως η μεγαλύτερη ανάπτυξη θα συμβεί το 2016 και στη συνέχεια θα ακολουθήσει επιβράδυνση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου