Σχολειοφοβία: «Μαμά, γιατί δεν με ακούς;…Δε θέλω να ξαναπάω σχολείο!»

 Αρκετά συχνά οι γονείς έχουν να αντιμετωπίσουν μια έντονη περιστασιακή απροθυμία του παιδιού τους να πάει στο σχολείο.

Η συμπεριφορά αυτή συνήθως συνοδεύεται με διαμαρτυρίες οι οποίες μπορεί να μην έχουν παρατεταμένη ένταση κ διάρκεια και να εξασθενήσουν σχετικά γρήγορα. Αντίθετα, σε κάποιες άλλες περιπτώσεις παιδιών, η άρνηση για το σχολείο είναι κατηγορηματική και είναι πιθανό να προκαλέσει πανικό στο παιδί που φοβάται να αποχωριστεί το σπίτι του. Η χαρακτηριστική αυτή επίμονη άρνηση για το σχολείο συναντάται με τον όρο «σχολική φοβία ή σχολειοφοβία» και περιγράφεται από τους ειδικούς ως έντονος και παράλογος φόβος του παιδιού σχετικά με το σχολείο και τη σχολική ζωή.

Πως διαχωρίζεται η απλή απροθυμία για τη σχολική φοίτηση από τη σχολική φοβία;

• Στην περίπτωση της σχολειοφοβίας,
• Χρειάζεται να έχει προηγηθεί επίμονη προσπάθεια των γονέων για μεγάλο χρονικό διάστημα να μεταπείσουν το παιδί χωρίς αποτέλεσμα
• Το παιδί συνήθως ταλαιπωρείται από το άγχος και το φόβο του ή από την ανησυχία να αφήσει το σπίτι του και να πάει σχολείο, γνωστό ως «άγχος αποχωρισμού»
• Εμφανίζει σωματικά συμπτώματα άγχους από τα οποία ανακουφίζεται και χαλαρώνει σε μέρες που δεν έχει σχολείο όπως τα Σαββατοκύριακα και τις αργίες
• Το παιδί ενώ θέλει να πάει σχολείο νιώθει ότι δεν μπορεί εξαιτίας ενός παράλογου φόβου που νιώθει για κάτι που υπάρχει ή συμβαίνει στο σχολείο. Μάλιστα, αυτή θεωρείται η πιο σημαντική διαφορά της σχολικής φοβίας με το λεγόμενο «σκασιαρχείο».

Χαρακτηριστικά του παιδιού με σχολική φοβία:

• Επανειλημμένη και επίμονη άρνηση για το σχολείο
• Δεν εντοπίζεται άλλη παθολογική συμπεριφορά
• Αγχώνεται εύκολα με αποτέλεσμα να εκδηλώνει το άγχος αυτό στο σώμα του με συμπτώματα όπως κοιλιακές διαταραχές, ναυτίες κ εμετούς, πονοκεφάλους, διάρροια, πονόλαιμο

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι όταν το παιδί απουσιάζει συχνά από το κλίμα του σχολείου;

• Οι επιπτώσεις της συχνής και παρατεταμένης απουσίας από το σχολείο είναι αρνητικές και έχουν ως αποτέλεσμα:
• Να χάνεται η επαφή του παιδιού με τους φίλους κ τους συνομήλικους
• Να μην εκτίθεται σε κοινωνικά ερεθίσματα με αποτέλεσμα να επιβραδύνεται η εκπαίδευση του σε κοινωνικές δεξιότητες
• Να χάνει μεγάλο μέρος της εκπαιδευτικής ύλης
• Να μην μαθαίνει να φέρνει εις πέρας τις σχολικές υποχρεώσεις

Ποια βήματα χρειάζεται να ακολουθήσουν οι γονείς του σχολειοφοβικού παιδιού;

• Είναι σημαντικό να είναι υπομονετικοί κ να δείχνουν κατανόηση για τη δυσκολία του παιδιού τους
• Να είναι συνεπείς κ σταθεροί στη συμπεριφορά τους
• Να βεβαιωθούν ότι τα παράπονα του παιδιού τους είναι αληθινά και να το κρατήσουν σπίτι αν διαπιστώσουν ότι είναι πραγματικά άρρωστο και δεν μπορεί να πάει σχολείο
• Αν όχι, τότε θα είναι χρήσιμο να προσπαθήσουν να εντοπίσουν την αιτία ή το ερέθισμα εκείνο που προκαλεί στο παιδί μια υπέρμετρη ανησυχία ή φόβο που έχει συνδεθεί με το σχολείο
• Ένας αποτελεσματικός τρόπος να το πετύχουν αυτό είναι ακούγοντας προσεκτικά αυτά που τους λέει το παιδί και προσπαθώντας να καταλάβουν τι πραγματικά είναι αυτό που προσπαθεί να τους εξηγήσει. Αφού διερευνήσουν τις πηγές του άγχους ή του φόβου του παιδιού, καλό θα είναι να το συζητήσουν μαζί του σε μια προσπάθεια να «απομυθοποιήσουν» αυτό που προκαλεί τόσο άσχημα συναισθήματα. Είναι καλό να αποφεύγονται απαξιωτικές ή κοροϊδευτικές λέξεις και φράσεις για αυτό που βιώνει το παιδί που φοβάται.

Αντί αυτού, οι γονείς θα μπορούσαν να ζητήσουν από το παιδί να εκτεθεί σε αυτό που το φοβίζει και να είναι μαζί του ώστε να νιώθει ασφάλεια και όχι απειλή. Με λόγια υποστηρικτικά και με ενθαρρυντική στάση, οι γονείς χρειάζεται να εκπαιδεύσουν το παιδί τους πώς να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τους φόβους του. Τέλος, η καλή και ουσιαστική συνεργασία των γονέων και του σχολείου θα διευκολύνει ακόμη περισσότερο την προσπάθεια του παιδιού να απεμπλακεί από τους ενοχλητικούς και παράλογους φόβους του.

Άρθρο της Βασιλικής κ. Μαργέτη

Ψυχολόγου – Ψυχοθεραπεύτριας, MSc

www.psy-therapy.gr