Από «κόσκινο» περνούν 49.000 δημόσιοι υπάλληλοι. Τι αλλάζει στις ομαδικές απολύσεις

Με έξοδο από το Δημόσιο απειλούνται περίπου 49.000 υπάλληλοι που θα βρεθούν να έχουν διοριστεί με πλαστά δικαιολογητικά ή με άλλες παράτυπες διαδικασίες, όπως αναφέρει σε δημοσίευμά της η εφημερίδα «Τα Νέα», επικαλούμενη αναφορές του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Κυριάκου Μητσοτάκη, την Τρίτη στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας.

Οι «ύποπτοι» δημόσιοι υπάλληλοι χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

- 9.873 επιτυχόντες σε 49 προκηρύξεις του ΑΣΕΠ κατά τη χρονική περίοδο 2003-2009

- Οι 3.800 προσληφθέντες το 2011 στο Πυροσβεστικό Σώμα. Πρόκειται για 3.400 πυροσβέστες πενταετούς υποχρέωσης και 400 υπαλλήλους ως πολιτικό προσωπικό. Έπειτα από καταγγελίες, έχουν εντοπιστεί 170 περιπτώσεις υποψηφίων οι οποίοι είχαν υποβάλει ψευδείς δηλώσεις σχετικά με την εκπλήρωση της στρατιωτικής θητείας τους.

- Οι 35.239 μονιμοποιηθέντες στο Δημόσιο βάσει του διατάγματος Παυλόπουλου του 2004

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, στην πρώτη γραμμή προς αποχώρηση εξακολουθούν να παραμένουν όσοι έχουν παραπεμφθεί πειθαρχικά, οι κοπανατζήδες, καθώς και απασχολούμενοι με προσωρινές διαταγές και ασφαλιστικά μέτρα, αν χάσουν τη δικαστική μάχη.

Τι αλλάζει στις ομαδικές απολύσεις

Σε μια προσπάθεια της κυβέρνησης και δη, του υπουργείου Εργασίας να εμφανίσει στην τρόικα ότι εκσυγχρονίζει το θεσμικό πλαίσιο ξεπερνώντας παράλληλα το σκόπελο της νομοθέτησης στη Βουλή, ενεργοποιεί διατάξεις της κοινοτικής νομοθεσίας που δεν εφαρμόζονταν ως σήμερα, ισχυροποιώντας στην πράξη την «αντικειμενικότητα» της όποιας απόφασης του Συμβουλίου. Προσοχή όμως. Δεν φεύγει από τον εκάστοτε υπουργό Εργασίας η αρμοδιότητα για την τελική έγκριση. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να αλλάξει κάτι τέτοιο, με μια απόφαση του ΑΣΕ, καθώς η αρμοδιότητα του υπουργού προβλέπεται από νόμο. Και θα έπρεπε να αλλάξει μόνο με νόμο.

Αν και στο υπουργείο Εργασίας αλλά και στους κόλπους των εργοδοτών και της ΓΣΕΕ εκτιμούν ότι κερδήθηκε μια μάχη, γνωρίζουν καλά πως ο πόλεμος θα τελειώσει με την έγκριση του όποιου σχεδίου, από την τρόικα των δανειστών, οι οποίοι επιμένουν ότι θα επιστρέψουν στην Αθήνα, μόνο αν προωθηθούν όλες οι μνημονιακές δεσμεύσεις.

Όπως επιμένουν και για απελευθέρωση του καθεστώτος που διέπει τις ομαδικές απολύσεις, θεωρώντας το «προστατευτικό» προς τους εργαζόμενους και «αποτρεπτικό» προς τους εργοδότες. Θεωρούν δε, ότι η τελική έγκριση της όποιας απόφασης από τον εκάστοτε υπουργό Εργασίας ή τον Νομάρχη της περιοχής στην οποία έχει έδρα η εταιρεία δρα αποτρεπτικά, καθώς συνυπολογίζεται στην όποια απόφαση το πολιτικό κόστος. Γι' αυτό άλλωστε, επισημαίνουν, το υπουργείο σπάνια, αν όχι ποτέ, εγκρίνει ομαδικές απολύσεις.

Βέβαια, η κυβέρνηση έχει διαμηνύσει ότι μια τέτοια ρύθμιση δεν μπορεί να περάσει από το ελληνικό κοινοβούλιο. Οι βουλευτές της συμπολίτευσης αντιδρούν, και μέσα στο ευρύτερο κλίμα εκλογολογίας, θεωρείται απαγορευτική μια τέτοια ρύθμιση.

Βέβαια η τρόικα δεν καταλαβαίνει πολλά, από πολιτικές και μικροκομματικές σκοπιμότητες και επιμένει για μεγαλύτερη ευελιξία και ελευθερία στις επιχειρήσεις, με στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων.

Η προχθεσινή απόφαση του ΑΣΕ αποτελεί βασικό όπλο του υπουργού Εργασίας στην επικείμενη διαπραγμάτευση, καθώς με την ισχυροποίηση της γνωμοδότησης του Συμβουλίου, στο οποίο συμμετέχουν όλοι οι κοινωνικοί εταίροι, στην πράξη η έγκριση ή μη από τον εκάστοτε υπουργό, καθίσταται τυπική.

Βέβαια, στο υπουργείο Εργασίας, έχουν ένα ακόμη ισχυρό όπλο στη φαρέτρα τους, εφόσον οι δανειστές συνεχίσουν να πιέζουν για κατάργηση της απόφασης υπουργού.

Για να αποφευχθεί η κοινοβουλευτική οδός, εξετάζεται το ενδεχόμενο υπουργικής απόφασης, με την οποία θα γίνεται μεταβίβαση αρμοδιότητας για την απόφαση, στον εκάστοτε Γενικό Γραμματέα Απασχόλησης του υπουργείου Εργασίας. Η θέση του Γενικού Γραμματέα είναι (τουλάχιστον τυπικά) τεχνοκρατική και συνεπώς ξεπερνιέται το θέμα του πολιτικού κόστους, ενώ προΐσταται του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας.

Έτσι εξηγείται άλλωστε η πολύωρη συνεδρίαση του ΑΣΕ που κατέληξε μέσα σε μία συνεδρίαση στην ομόφωνη απόφαση. Να σημειωθεί ότι στο ΑΣΕ συμμετέχουν εκπρόσωποι, της κυβέρνησης, των εργοδοτικών οργανώσεων και της ΓΣΕΕ.

Τι προβλέπει λοιπόν, η απόφαση του ΑΣΕ
Το θέμα της συνεδρίασης ήταν ο «Καθορισμός του περιεχομένου των φακέλων υποβολής στο ΑΣΕ από τους εργοδότες για τη διαμόρφωση από αυτό ασφαλούς και τεκμηριωμένης γνώμης κατά τη διαδικασία εξέτασης αιτημάτων για ομαδικές απολύσεις». Βάση της συζήτησης είναι το ισχύον νομικό πλαίσιο (Ν.1387/1983) καθώς και η Κοινοτική Οδηγία 98/59/ΕΚ.

Όπως σημειώνουν άλλωστε, έγκριτοι νομικοί, δεν θα μπορούσε το ΑΣΕ να προχωρήσει σε αλλαγή νομοθετικού πλαισίου, καθώς ακόμη και στην Ελλάδα των Μνημονίων, οι νόμοι πρέπει να αλλάζουν με νόμους, ή τουλάχιστον Πράξεις Υπουργικών Συμβουλίων.

Βάσει της απόφασης, για τη διατύπωση τεκμηριωμένης γνώμης του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας σε σχέση με την απόφαση του εργοδότη για τις σχεδιαζόμενες ομαδικές απολύσεις θα εξετάζονται υποχρεωτικά:

1) ο Φάκελος με τα στοιχεία της επιχείρησης,
2) το Σχέδιο Ομαδικών Απολύσεων,
3) τα Πρακτικά Διαβούλευσης και τυχόν λοιπά στοιχεία που τα συνοδεύουν.

1. Ο φάκελος στοιχείων της επιχείρησης περιέχει ενδεικτικά:
i) την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης κατά την τελευταία τριετία για τη θέση της στην αγορά και τις προοπτικές βιωσιμότητας και ανταγωνιστικότητας της συνοδευόμενη από α) στοιχεία του ισολογισμού και προϋπολογισμού της, β) αποδεικτικά φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας ή και αποδεικτικά ρύθμισης των σχετικών υποχρεώσεων, εφόσον υπάρχουν οφειλές, γ) τυχόν δανειακές υποχρεώσεις αποδεικνυόμενες με σχετικές βεβαιώσεις από τον αντίστοιχο χρηματοπιστωτικό φορέα και λοιπές απαιτήσεις τρίτων, δ) τυχόν απαιτήσεις της εταιρείας έναντι τρίτων, ε) τυχόν χρηματοδότηση επενδυτικών προγραμμάτων της εταιρίας από κοινοτικούς ή εθνικούς πόρους και στοιχεία για τη ροή της εφαρμογής τους και των όρων τους, ή πρόσφατη τυχόν συμμετοχή τους σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα., ιδίως σε σχέση με την απασχόληση,

ii) στοιχεία της στελέχωσης της επιχείρησης και του κόστους εργασίας κατά την τελευταία τριετία σχετικά με τον αριθμό των εργαζομένων ανά ειδικότητα και το ετήσιο κόστος εργασίας καθώς και στοιχεία για το ανθρώπινο δυναμικό που υπηρετεί κατά το χρόνο σύνταξης της μελέτης με αναφορά στην: α) ειδικότητα – προσόντα εκπαίδευσης, β) είδος σύμβασης εργασίας ως ορισμένου ή αορίστου χρόνου με πλήρη ή μερική απασχόληση, γ) οικογενειακή κατάσταση (έγγαμος- άγαμος- προστάτης μονογονεϊκής οικογενείας ή εργαζόμενος με σύζυγο ή τεκνό που είναι άτομο με ειδικές ανάγκες.), δ) αριθμός εργαζομένων ανά ειδικότητα μέσω Εταιρείας Προσωρινής Απασχόλησης και είδος της σύμβασης εργασίας ως ορισμένου ή αορίστου χρόνου με πλήρη ή μερική απασχόληση και χρόνος έναρξης και λήξης αυτής ,

iii) αιτιολόγηση της αναγκαιότητας των ομαδικών απολύσεων με αναφορά : α) στον αριθμό των εργαζομένων ανά ειδικότητα που προσλήφθηκαν ή απολυθήκαν στην τελευταία τριετία, β) τυχόν διαρθρωτικά μέτρα της απασχόλησης που έχουν ληφθεί στην τελευταία τριετία π.χ. μετατροπή συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε μερικής, εφαρμογή συστήματος εκ περιτροπής εργασίας, γ) επίπτωση της εφαρμογής των ομαδικών απολύσεων στην βιωσιμότητα της επιχείρησης και τις προοπτικές ανάπτυξης της, δ) εκτιμήσεις για την προοπτική δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.

2. Το Σχέδιο Ομαδικών Απολύσεων πρέπει να παρουσιάζει:
i) τον αριθμό των εργαζομένων ανά ειδικότητα που προτείνεται να απολυθούν
ii) τα κριτήρια επιλογής των ομαδικά απολυομένων
iii) το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής των ομαδικών απολύσεων

iv) προτεινόμενα μέτρα άμβλυνσης των επιπτώσεων της απόλυσης όπως : α) προτεινόμενα ποσά για κάλυψη αυτασφάλισης β) διαθέσιμα ποσά μέσω εταιρικής κοινωνικής ευθύνης για κατάρτιση και συμβουλευτική για επανένταξη στην αγορά εργασίας, γ) ενέργειες για την αξιοποίηση ειδικών προγραμμάτων από τον ΟΑΕΔ αντιμετώπισης της επαπειλούμενης ανεργίας ή των ομαδικώς απολυομένων, δ) δυνατότητες, μέθοδοι και κριτήρια για την κατά προτεραιότητα επαναπρόσληψη των ομαδικώς απολυομένων.

3. Τα Πρακτικά Διαβούλευσης πρέπει να αναφέρουν:
i) τον τόπο και το χρόνο συναντήσεων της διαβούλευσης,
ii) τους μετέχοντες ως εκπρόσωπους της επιχείρησης και ως εκπρόσωπους των εργαζόμενων,
iii) τα στοιχεία πληροφόρησης των εκπρόσωπων των εργαζομένων εκ μέρους του εργοδότη όπως αναφέρονται στα σημεία 1 και 2,
iv) τυχόν λοιπά στοιχεία πληροφόρησης του εργοδότη προς τους εκπροσώπους των εργαζομένων
v) στοιχεία, υπομνήματα, εναλλακτικές Προτάσεις κλπ. που κατέθεσαν οι εκπρόσωποι των εργαζόμενων κατά τη διαδικασία διαβούλευσης, και
vi) την έκβαση της διαβούλευσης με τυχόν συνοπτική τοποθέτηση των απόψεων των μερών.

Τι ισχύει βάσει νόμου
Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, που δεν μπορεί να αλλάξει με μια απόφαση του ΑΣΕ, προβλέπει ότι μετά από την πληροφόρηση και διαβούλευση το αποτέλεσμα των συζητήσεων διατυπώνεται σε πρακτικό που υποβάλλεται από τον εργοδότη στο Νομάρχη ή τον Υπουργό Εργασίας.

Εάν υπάρχει συμφωνία των μερών, οι ομαδικές απολύσεις πραγματοποιούνται σύμφωνα με το περιεχόμενο της συμφωνίας και ισχύουν αφού περάσουν δέκα ημέρες από την ημερομηνία υποβολής του σχετικού πρακτικού στο Νομάρχη ή τον Υπουργό Εργασίας κατά περίπτωση. Εάν δεν υπάρξει συμφωνία των μερών, ο Νομάρχης ή ο υπουργός Εργασίας, με αιτιολογημένη απόφαση που εκδίδεται μέσα σε δέκα ημέρες από την ημερομηνία υποβολής του παραπάνω πρακτικού και αφού λάβει υπόψη τα στοιχεία του φακέλου και συνεκτιμήσει τις συνθήκες της αγοράς εργασίας, την κατάσταση της επιχείρησης καθώς και το συμφέρον της εθνικής οικονομίας, μπορεί είτε να παρατείνει για είκοσι ακόμη ημέρες τις διαβουλεύσεις ύστερα από αίτηση ενός των ενδιαφερομένων μερών, είτε να μην εγκρίνει την πραγματοποίηση του συνόλου ή μέρους των σχεδιαζόμενων απολύσεων.

Πριν από την έκδοση της παραπάνω απόφασης ο Νομάρχης ή ο Υπουργός Εργασίας, μπορούν να ζητούν τη γνώμη της Επιτροπής Υπουργείου Εργασίας, που εδρεύει σε κάθε νομό, ή του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας, αντίστοιχα. Βάσει νόμου λοιπόν, ο εργοδότης μπορεί να πραγματοποιήσει ομαδικές απολύσεις στην έκταση που καθορίζει η απόφαση του Νομάρχη ή του υπουργού Εργασίας. Εάν δεν εκδοθεί τέτοια απόφαση μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες, οι ομαδικές απολύσεις πραγματοποιούνται στην έκταση που δέχτηκε ο εργοδότης κατά τις διαβουλεύσεις.

Πηγή